Тест: Өгге олурарының ёзулалы
Список вопросов
|
1. Тыва кижи бодунуң өөнге өске кижи келирге, хүндүлүг аалчы кылдыр көөр, баштай дээрезинде адын-сывын безин айтырбас. (Чеди/он ийи) харлыг оол, кыс уруглар ө(гг/г)е олурарының чурумун болгаш өгнүң иштин долгандыр чүү-чүү турарын ыяк билир болур. Эжиктен дөрге чедир өгнүң хүн ажар талазын холдуг чарык дээр. Ө(гг/г)е кирген-даа кижи, өгден үнген-даа кижи чүгле ол талалап эр(тт/т)ер. |
|
| 1) чеди ; г; тт | |
| 2) он ийи ; гг; т | |
| 3) чеди; гг; т | |
|
2. Дөрден эжикке чедир өгнүң хүн үнер талазын азы аай талазын маажым чарык дээр. Өгже кирер, үнер кижи ол талалап эртип болбас. Өг иштинге турар чүүлдерни допчулай аарак чыскаай чуг(а/аа)лаарга мындыг: Аът, Хой, Мечи чылдар турар черлерге доскаарда хойтпак, согааш, бала, эзер, чүген чергелиг чүвелер турар. Олаа чоо(кк/к)а (аныяк/улуг) кижилер азы өгнүң уруглары аныяктар олургулаар. Дагаа, Ыт, Хаван чылдар турар черге чыышкын турар. Чыышкын баарынга хүндүлүг кижилер олурар. |
|
| 1) аа; кк; аныяк | |
| 2) а; к; улуг | |
| 3) аа; к; аныяк | |
|
3. Хаван, Күске, Инек чылдар турар черге өгнүң (эр/ кадай) ээзи олурар, оон ыңай эң хүндүлүг кижи олурар. Олаа кавыны (д/т)өр бажы дээр. Күске, Инек, Пар чылдар турар черге орун турар. Орун баарынга өгнүң (эр/ кадай) ээзи олурар, уруг-дарыг чыглыр. Олаа кавыга кадай кижиниң кыс уруглары азы эң чоок кыс төрелдери олуруп болур. |
|
| 1) кадай; д; эр | |
| 2) эр; д; кадай | |
| 3) эр; т; кадай | |
|
4. Кодан, Улу, Чылан чылдар турар черге паш-сава болгаш үлгүүрге турар. Олаа кавыга кожазы кадайлар болгаш өг ээзи угбайның эң чоок кыс кижилери олурар. Өг иштинге эр кижиниң олурар черинге кадай кижи олурупкан болза, бужар б(а/аъ)к чорук деп көөр. Кадай кижиниң олурар черинге эр кижи олурупкан болза, (д/т)орамчылал деп көөр. |
|
| 1) аъ; д | |
| 2) а; т | |
| 3) а; д | |
|
5. Келин кижи бээниң олурар черинге олурбас, дөжээниң чанынга чагдавас болгаш о(т/тт)ук, бижээн тутпас. Бээ кижи ке(н/нн)иниң орнунга олурбас, орун-дөжээнге чоо(кш/шк)улавас болгаш сыртыынга салаа безин дегзип болбас. Эргин кырынга олурары, турары хоруглуг. |
|
| 1) тт; нн; кш | |
| 2) т; н; шк | |
| 3) тт; нн; кш | |