Тест: Ғылым тарихы мен философиясы


Список вопросов


1. философия білімі тек ғылымның дамуының себепшісі емес, әрі

1) білімнің қарама - қарсы жағы
2) ғылымға қатысы жоқ
3) ғылыми білімнің ажырағысыз бөлігі
4) мәдениет философиясының бөлігі
5) тарихи білімнің саласы

2. Ғылым философиясы ғылымды ашуға мүмкіндік береді:

1) әлеуметтік институт ретінде
2) стратификациялық
3) діни институт ретінде
4) қауымдастық ретінде
5) саяси институт ретінде

3. Ғылымның атқаратын рөлі:

1) болашаққа сенімсіздік
2) прогрессивті
3) тотолитарлық
4) тоқыраушылық
5) регрессивті

4. Ғылым - ғылым методологиясы мен логикасын ұғынуға, әрі мүмкіндік жасайды:

1) сындарлы жүйені алып тастаумен
2) ұлттық мәдени дәстүрді дамыту
3) діни қауымдастық рөлін анықтауға
4) ғылыми-зерттеу жұмыстың методологиялық мəдениетін көтеруге
5) саяси партиялар жүйесін ұғынуға

5. Ғылыми білімнің рөлі:

1) абсолютті ақиқатты іздестіруде қайшылықтарға мән бермеу
2) объектілердің тоқтаусыз өзіндік қозғалыстары, өзгерістері, дамуы ескерілмейді
3) даму заңдылықтарын айқындаушы
4) дүнеге қиял-ғажайып түсінікпен қараушы
5) абсолютті дәлелдеуді қажет етпейтін мызғымас сенімдер

6. Бағдарламаларды сақтау, құрастыру, жинау, сараптау жəне қайта өңдеу бойынша сезім мен ойлау іс-əрекеті:

1) сын
2) жоққа шығару
3) күмән
4) таным
5) сенім

7. Сезім түйсіктері арқылы дүниені танып білу, сезіну арқылы танудың бір бөлімі:

1) Эврилогия
2) Агностицизм
3) Сенсуализм
4) Солипсизм
5) Экстернализм

8. Субъективті идеализмнің шекті түрі:

1) Сенсуализм
2) Солипсизм
3) Эврилогия
4) Агностицизм
5) Экстернализм

9. Әлеуметтік маңыздылығы бар, жаңалық, жаңа идея, жаңа теория мен жасамды материалды объектерді жасау жолдары мен тəсілдер туралы ғылым:

1) Эврилогия
2) Экстернализм
3) Солипсизм
4) Агностицизм
5) Сенсуализм

10. Бұл тарихи-ғылыми ағым бойынша ғылымның дамуына сыртқы əлеуметтік-экономикалық факторлар əсер етеді жəне əскери істің қажеттіліктері себеп болады:

1) Эврилогия
2) Агностицизм
3) Экстернализм
4) Солипсизм
5) Сенсуализм

11. Білім дегеніміз:

1) дүнеге қиял-ғажайып түсінікпен қараушы
2) абсолютті дәлелдеуді қажет етпейтін мызғымас сенімдер
3) абсолютті ақиқатты іздестіруде қайшылықтарға мән бермеушілік
4) материалдық жəне рухани құбылыстар туралы шынайы əрі нақты мəліметтер жиынтығы
5) объектілердің тоқтаусыз өзіндік қозғалыстары, өзгерістері, дамуы ескерілмеушілік

12. Әмбебап құндылықтар, оның табиғаты мен адам өмірінде көрінісі мен қызметтерін, адамдардың жеке жəне ұжымдық мінез-құлықтарын зерттейтін гуманитарлық пəндер жүйесі:

1) Рух туралы ғылымдар
2) Бейклассикалық (классикалық емес) ғылым
3) Классикалық ғылым
4) Ежелгі Шығыс білімі
5) Мәдениет туралы ғылымдар

13. Өмір мағыналы ортада канонға сəйкес емес белгілерге толы дəстүрлі емес интеллектуалды келешек қалыптасқан:

1) Бейклассикалық (классикалық емес) ғылым
2) Рух туралы ғылымдар
3) Ежелгі Шығыс білімі
4) Классикалық ғылым
5) Мәдениет туралы ғылымдар

14. Тарихи-мəдени кеңістіктегі үстемді ой өріс түрінде жарияланған ғылыми интеллекттің өзгеше жағдайы:

1) Ежелгі Шығыс білімі
2) Рух туралы ғылымдар
3) Мәдениет туралы ғылымдар
4) Бейклассикалық (классикалық емес) ғылым
5) Классикалық ғылым

15. Білімнің дамуы стихиялық түрде өткен; таным нəтижелеріне ешқандай сынау-рефлексиялық қызмет өткізілмей, оны сынаудан айналдырмай, дəлелсіз догматикалық негізбен қабылдаған білім:

1) Ежелгі Шығыс білімі
2) Рух туралы ғылымдар
3) Мәдениет туралы ғылымдар
4) Классикалық ғылым
5) Бейклассикалық (классикалық емес) ғылым

16. Адамзат іс-əрекетін негізгі жақтарында: пəндік, мақсаттық, процессуалдық жəне нəтижелік түрде зерттейтін көп түрлі ғылыми пəндер:

1) Мәдениет туралы ғылымдар
2) Ежелгі Шығыс білімі
3) Рух туралы ғылымдар
4) Бейклассикалық (классикалық емес) ғылым
5) Классикалық ғылым

17. Ғылымның негізгі мақсаты:

1) абсолютті ақиқатты іздестіруде қайшылықтарға мән бермеушілік
2) сындарлы жүйені алып тастау
3) табиғат пен қоғамның объективі, адам санасынан тəуелсіз заңдарын ашу
4) канонға сəйкес емес белгілерге толы дəстүрлі емес деңгейді орындау
5) объектілердің тоқтаусыз өзіндік қозғалыстары, өзгерістері, дамуын ескерілмеушілік

18. Тарихи-ғылыми ағым бойынша ғылымның дамуы ғылыми идеялардың өзіндік заңдылығымен негізделген тарих:

1) метафизика
2) махизм
3) экстернализм
4) интернализм
5) позитивизм

19. Неопозитивистер пікірінше, нақты логикалық техника арқылы нақты ғылымдардың ережелерінен сезім ұсыныстармен салыстырылатын сөйлемдерге көшу:

1) философияның бөлімі
2) философияның пәні
3) философияның мақсаты
4) философияның әдісі
5) философияның қызметі

20. Неопозитивистер пікірінше, мағыналарын анықтауға арналған нақты ғылымдардың ережелерін талдау қызметі:

1) философияның пәні
2) философияның бөлімі
3) философияның қызметі
4) философияның әдісі
5) философияның мақсаты

21. Білім қалыптастыру процесі - оны адамның-танушының қызметінің нəтижесі деп түсініп, онтологиялық тұрғыдан негізделетін

1) концепция
2) методология
3) принцип
4) теория
5) функция

22. Бүкіл əлемдегі процестер, табиғат пен қоғамның жалпы заңдылыққа, себептілікке негізделетіндігін анықтау:

1) тəжірибе қағидасы
2) жан-жақты қағида
3) объективтеу қағидасы
4) детерменизм қағидасы
5) даму қағидасы

23. Таным процесінде субъект пен объект арасындағы қатынасты дұрыс түсінуге бейімдейді:

1) жан-жақты қағида
2) тəжірибе қағидасы
3) объективтеу қағидасы
4) детерменизм қағидасы
5) даму қағидасы

24. Таным процесінде бүкіл байланыспен, қатынастар мен заттардың қасиеттерін ескерту қажет:

1) тəжірибе қағидасы
2) детерменизм қағидасы
3) объективтеу қағидасы
4) жан-жақты қағида
5) даму қағидасы

25. Таным адамның өзгерту қызметімен, дүниені шығармашылық себеппен меңгеру деп түсіну:

1) жанжақты қағида
2) тəжірибе қағидасы
3) объективтеу қағидасы
4) даму қағидасы
5) детерменизм қағидасы

26. Логикалық анализдеу арқылы ғылыми танымды ашу болып табылады:

1) метафизика міндеті
2) эпистемология міндеті
3) позитивизм міндеті
4) экстернализм міндеті
5) интернализм міндеті

27. Болмыстың барлық жақтарын зерттеуге жəне таным процесінің барлық кезеңдерінде қолданылатын әдіс:

1) футурологиялық әдіс
2) жалпы ғылыми əдістер
3) жекеше əдістер
4) абстрактілі әдіс
5) жалпылама диалектикалық əдіс

28. Ғылымның барлық саласында пайдаланылғанымен, таным процесінің барлық кезеңінде қолданыла бермейтін әдіс:

1) жалпы ғылыми əдістер
2) абстрактілі әдіс
3) жекеше əдістер
4) футурологиялық әдіс
5) жалпылама диалектикалық əдіс

29. Нақты құбылыстарды бір ғылымның шеңберінде зерттеуге қолданылатын әдіс:

1) жекеше əдістер
2) футурологиялық әдіс
3) жалпы ғылыми əдістер
4) абстрактілі әдіс
5) жалпылама диалектикалық əдіс

30. Ғылыми танымның эмпириялық деңгейінде кең колданылатын ең қарапайым əдіс:

1) анализ
2) синтез
3) бақылау
4) модельдеу
5) ғылыми тəжірибе

31. Зерттеу объектісін белгілі бір мерзім аралығында нысаналы ұйымдасқан түрде жүйелі бақылай отырып, ондағы өзгерістерді қадағалайтын әдіс:

1) бақылау
2) модельдеу
3) анализ
4) синтез
5) ғылыми тәжірибе

32. Зерттеліп жатқан объектіге адамның, зерттеушінің тікелей əсер етіп, ондағы процестерге араласуы:

1) модельдеу
2) анализ
3) синтез
4) бақылау
5) ғылыми тәжірибе

33. Эксперименттің бір түрі, бірақ мұнда объектінің өзі емес, оның орнын басатын үлгі зерттелетін әдіс:

1) модельдеу
2) анализ
3) синтез
4) бақылау
5) ғылыми тәжірбие

34. Зерттелуге тиіс объектіні ойша түрлі құрамдас бөліктер мен жақтарға бөліп қарастыруды, сол негізде оның түрлі қасиеттерін, ішкі байланыстарын анықтау əдісі:

1) синтез
2) модельдеу
3) анализ
4) бақылау
5) ғылыми тәжірбие

35. Объектінің əр құрамдас бөлігін жіктеп қарап, зерттеп алғаннан кейін бастапқы тұтастыққа қайта көшу керек әдісі:

1) синтез
2) анализ
3) ғылыми тәжірбие
4) бақылау
5) модельдеу

36. Фактілерді анализ жасап талдағаннан соң теориялық синтезге көшу жүзеге асырылады:

1) тарихи әдіс
2) логикалық әдіс
3) абстракциялық ойлау əдісі
4) дедукция әдісі
5) индукциялық əдіс

37. Нəтижеден кері қарай жүріп жеке-жеке тұжырымға келу әдісі:

1) логикалық әдіс
2) индукциялық əдіс
3) абстракциялық ойлау əдісі
4) тарихи әдіс
5) дедукция әдісі

38. Зерттеуге жататын заттың, объектінің маңызды бір жағын, қырын ойша бөліп алып қарастыру:

1) логикалық әдіс
2) индукциялық əдіс
3) абстракциялық ойлау əдісі
4) тарихи әдіс
5) дедукция әдісі

39. Ғылымға тəн негізгі түсініктердің, категориялардын бəрі де осы əдістің нəтижесінде қалыптасқанын айта кеткен жөн:

1) логикалық әдіс
2) тарихи әдіс
3) индукциялық əдіс
4) абстракциялық ойлау əдісі
5) дедукция әдісі

40. Мəні объектінің пайда болу, қалыптасу жəне даму жолын тарихи тұрғыдан барлық бұрылыстары мен кездейсоқтықтарын ескере отырып, даму кезеңдерін хроникалық ретпен зерттеп шығуға келіп саятын әдіс:

1) тарихи әдіс
2) логикалық әдіс
3) индукциялық əдіс
4) абстракциялық ойлау əдісі
5) дедукция әдісі

41. Тарихи процестің басты мазмұнын, өзегін қамтитын:

1) тарихи әдіс
2) логикалық әдіс
3) абстракциялық ойлау əдісі
4) индукциялық əдіс
5) дедукция әдісі

42. Объектіні өте күрделі, өзіне тəн құрылымы, құрамындағы элементтердің жүйелі байланысы бар құбылыс ретінде қарастырады:

1) абстракциялық ойлау əдісі
2) тарихи әдіс
3) логикалық әдіс
4) индукциялық əдіс
5) жүйелік-құрылымдық əдіс

43. Материалды немесе идеалды объект, оның танылатын объектпен бағыттық байланысының нəтижесі, мəселенің шешім негізін құрастырады:

1) анализ
2) таным теориясы
3) әдіс
4) салыстырмалы
5) тәсіл
6) гносеология