Тест: Ғылым тарихы және философия


Список вопросов


1. Ғылым дегеніміз:

1) ой-пікірлер жиынтығы
2) білім жиынтығы
3) тылсымды үдеріс
4) Практикалық қызмет
5) Ортақ-тарихи қызмет

2. Ғылымды былай тұжырымдасақ болады:

1) Әлімнің дұрыстығына күмән келтіру
2) Табиғатта болып жатқан болжамдар
3) Ғажайып жорамалдар
4) Білім жиынтығы
5) Білім жүйелігі

3. Ғылымның негізгі мақсаты:

1) ғылыми айтылған сөздердiң логикалық құрылымының зерттеуi
2) адам баласы жинаған рухани және тәңірлік тәжiрибелердiң синтезi
3) өмiрдiңтеориялықталдауы және тұйыққа тірелу
4) Әлем туралы өнер-бiлiмді жүйелi түрде нақты өндiру

4. Ғылыми бiлiмнiң саласымен шұғылданатын әдiстемелiк бұл:

1) өнер-бiлiм және сенiм
2) Жеке тұлғалықты зерттеумен
3) Ғылыми танымның әдiстерi
4) қоғамдарды зерттеумен
5) табиғаттарды зерттеумен

5. Компаративистиканың әдiсi бұл:

1) Аксиоматикалық әдiс
2) Моделдеу әдiсi
3) Дедукциялы әдiс
4) Индукциялы әдiс
5) Салыстырмалы әдiс

6. Ғылымның дамуының басты қайнар көзі болып табылатын:

1) Танымдық әдiстемелер
2) эмпирикалық мәлiметтер
3) зерттеушi бағдарламалар
4) теориялардың бәсекелестiгi
5) эмпирика мен теорияның өзара әрекеттесуi

7. Ғылымның пәні

1) тек қана ғылымның өзі
2) тек қана адам санасы
3) тек қана қоғам заңдылықтары
4) тек қана табиғатзаңдылықтары
5) объективтi шындық

8. Ғылымдардың алғашқы классификациясын ұсынған ғалым

1) Ф. Бэкондікімен
2) Платондікімен
3) Демокритпен
4) Б. Расселоммен
5) Аристотель

9. Ғылым немен байланысты болып капитализм дәуiрiнде пайда болды:

1) Байлықтың өсумен, өркендеуімен байланысты
2) Жұмысшылардыңкедейленуіне байланысты.
3) Дiндерді секулярлаумен байланысты.
4) Ауыл шаруашылығының дамуымен байланысты
5) Өнеркәсiптiк өндiрiстiң дамуымен байланысты.

10. Парағылыми тұжырымдамаларына жататын салаларды белгілеңіз:

1) астрофизика
2) этнология
3) астрология, парапсихология
4) антропология
5) психология

11. Интернализм тұжырымы бойынша:

1) ғылымның дамуы мемлекетпен анықтауды
2) ғылымның дамуы ғылыми бiрлестiкпен анықтауды
3) ғылымның дамуы сыртқы шарттармен анықтауды
4) ғылымның дамуы өндiргiш күштердiң дамуын анықтауды
5) ғылым өз даму бағытын өзі анықтайды

12. Экстернализм тұжырымы бойынша:

1) ғылымның дамуы мемлекетпен анықтауды
2) ғылымның дамуы ғылыми бiрлестiкпен анықтауды
3) ғылымның дамуы өндiргiш күштердiң дамуын анықтауды
4) ғылымның дамуы сыртқы шарттармен анықтауды
5) Ғылымдамуыдәуiрдiңәлеуметтiк-экономикалықшарттарынатәуелдi

13. Ғылым былайша анықтамаға сай:

1) ғалымның жеке қызметi ретінде
2) адамның практикалық тәжiрибесі ретінде
3) адамның үйреншiктi санасы ретінде
4) шындықты пiшiндеу ретінде
5) Жаңа бiлiмді өндiрiстің әлеуметтiк институты ретінде

14. Ғылыми таным........басталады

1) Намаздармен
2) Ойлап табулармен
3) Кездейсоқтықтармен
4) Математикалық есептеулермен
5) Гипотезадан

15. Қазiргi ғылым классификациясы есептейдi…

1) Жетпiс жетi ғылымды
2) екi жинағын ғана
3) Ғылымның он бес мың бөлшектерін
4) Он ғылымды
5) Жеті ғылымды

16. Ғылымның даму заңдылықтарын үйрететiн зерттеу салалары

1) Ғылымтану
2) Әдiстеме
3) Неотомизм
4) Неоэволюционизм
5) Неофрейдизм

17. Адамгершiлiк байланысы мен ғылым сипатының байланысы

1) Ғылым және адамгершiлiктің өзара байланысы бар
2) Олардың мінезі өте күрделi сипат алады
3) Олар бiр-бiрiне парықсыз.
4) Гармониялық
5) Антагонистiк

18. Ғылым мен өнердің бір бірінен айырмашылығы

1) Ғылым жәнеөнер бір-біріне пара-пар емес
2) Өнер шығармашылық шеңберлерiмен шектелмеген
3) Ғылым өнерге қарағанда механикалы болып келеді
4) Ғылым ұғымды, ал өнер бейнелерді пайдаланады
5) Ғылымдабелгілі рет жоқерекшеленедi, ал өнерде рет-ретімен

19. дiн мен ғылымның бір-біріненайырмашылығы…

1) дiн ғылымды толықтырады.
2) сенiм ғылым және дiннiң негiзi болып табылады
3) ғылым мен дiнбiр-бiрiне антагонистикалық
4) Ғылым дiнді толықтырушы әрі қарсы келіп шыңдаушы
5) дiн аңыздар жиынтығы

20. жаратылыстану және гуманитарлық ғылымдар бір-бірінен ажыратылады:

1) Дінге деген көзқарастары бойынша
2) зерттеу нысаналары бойынша
3) зерттеу әдiстемелiктерi бойынша
4) Басқа да және нақ сол сенiм жерлері бойынша
5) зерттеулер әдiстер бойынша

21. үйреншiкті сана мен ғылыми сананыңчайырмашылық қатынасы

1) Ғылыми сана үйреншiктi сананы толықтырады
2) Ғылым және күнделікті сана бір-біріне қарама-қарсы
3) үйреншiктi сана ғылымды толықтырады
4) Ешкандай айырмашылығы жок десе де болады
5) олар бiлiм құрылымдарымен ерекшеленеді

22. ғылым мен философияның байланысын көрсет.

1) Сенiмде
2) үйреншiктi санада
3) тарихтарда
4) ғылым мен философия
5) әдiснамада

23. Институциондық құбылыс ғылым болып табылады:

1) ғылымды бай демеушiлер жетiлдiредi
2) ғылым - жеке индивидтерге данышпан тамаша ой келуi.
3) ғылым бұл ғалымдардың пiкiрлерiнiң жиынтығы
4) Ғылым бұл әлеуметтiк институт.
5) Жеке ғалымдардың табысы ғылым

24. Ғылым қай кезеңде тiкелей өндiргiш күш болғандығын тап.

1) мезолиттiң дәуiрiнде
2) орта ғасырдың мерзiмiнде
3) 18 ғасырда
4) көшпелi өмiрдiң мерзiмiнде
5) неолиттiң мерзiмiнде

25. эмпирикалық танымның әдiстерi:

1) индукция және дедукция
2) бақылау, эксперимент, өлшем
3) Қарапайымнан күрделісіне қарайқозғалыс
4) талдау және синтездеу
5) аксиоматикалық, дедукциялы-гипотетико, сипаттамалық

26. Теориялық танымның әдiстерi

1) индукция және дедукция
2) талдау және синтез
3) биосинте
4) аксиоматикалық, дедукциялы-гипотетико, идеялизация
5) бақылау, пiшiндi тәжiрибежасау, өлшем

27. Дедукция - бұл ой қозғалысының:

1) эмпирикалық мәлiметтерден теориялық жалпылауға
2) Күрделiден қарапайымға
3) Қарапайымнан күрделiге қарай
4) бiртұтас ортаққа
5) Жалпыдан жалқыға қарай өрбуі

28. Танымдағы эмпирикалық деңгейдiң формасын белгілеңіз.

1) синтездеу
2) бақылау
3) абстрактциялау
4) пiшiндеу
5) дедукция

29. Танымдағы теориялық деңгейдiң формасын белгілеңіз

1) қабылдау
2) сезiну
3) бақылау
4) модельдеу
5) шағылысу

30. Теориялық танымға жатпайтын ғылыми әдiсті тап.

1) жалпылау
2) формализация
3) абстракциялау
4) дәрiптеушiлiк
5) тәжiрибе

31. Әлемді тану мүмкін еместігі жайлы ілім:

1) бейiмделу
2) абстракция
3) Агностицизм
4) адекваттылық
5) Алогизм

32. Үлгiлерде таным объектiлерiнiң зерттеу әдiсi

1) Монизм
2) Модельдеу
3) Модельдеу
4) Монада
5) Модернизм

33. ғылымның функциясы болып табылмайтын сала:

1) футуролог
2) эстетикалық
3) Әлеуметтiк
4) тiкелей өндiргiш күш
5) мәдениеттi - дүниетану

34. ғылым философиясы дегеніміз:

1) Сциентизм мен антисциентизмді зерттейтін сала
2) Эпистемиологиялық пәнаралық синтез
3) табиғи құбылыстардың сипаттамасы
4) Кризистiкфилософияның бір көірінісі
5) тәжiрибе мен теорияның бірігуінен туындайды

35. Бiрiншi араб тiлдi философтардың арасында Аристотельдің логикалық мұрасының мағынасын дамытып, оның барлық кiтаптарына комменарий жазған ғалымды белгілеңіз

1) Әл-Фараби
2) Әл-Хайтан
3) Әл-Баттани
4) Әл-Хорезми
5) Ибн Рушд

36. Ғылымның тарихы бұл:

1) диалектика
2) эпистемология
3) қоғам туралыбiлiм
4) табиғат туралы бiлiм
5) Ғылыми идеялардың эволюциясы

37. Эмпирикалық зерттеудiң әдiстерiне жатпайтын сала:

1) тәжiрибе
2) өлшеу
3) формализация
4) салыстыру
5) бақылау

38. Теориялық танымның әдiстерiне жатпайтын бағыт:

1) абстрактiліден нақтыға өту
2) сипаттамалар
3) Аксиоматикалығы
4) Дедукциялы-гипотетико
5) формализациялар

39. Теориялық таным әдiс болып табылмайтын әдіс:

1) пiшiндеу
2) эксперимент жасау
3) индукция
4) ұқсастық
5) дәрiптеушiлiк

40. Ғылым тiлi ғылыми танымды игеру үшін ең маңызды құрал болып табылады. Галилейдiң Табиғат атты кiтабы қандай тiлде жазылған:

1) Поэзия
2) Физика
3) философия
4) дүниетанымда
5) математика

41. Таным әдістерін дәстүр бойынша өңдеуін жалғастыра отырып жазған кітабы

1) ғылымға жаңа көзқарас
2) ғылымның жаңа пұты
3) Жаңа ғылыми
4) Жаңа Органон
5) Жаңа Атлантида

42. Әлемдердiң шексiздігін ашқан ғалым......

1) Нострадамус
2) Галилей
3) Дж. Бруно
4) Кеплер
5) Коперник

43. Жаңа уақыт философтарының танымдық индукция әдiсін жасаған

1) Ф.Бэкон
2) Г.Лейбниц
3) Г.Декарт
4) Д.Локк
5) Ф.Бэкон

44. Ойшылардың қайсысы ғылыми танымдық әдiстемелiк мәселелерді жүйелi түрде өңдеуiн бастады

1) Гоббс, Макиавелли
2) Гельвеций, Дидро
3) Кант, Юм.
4) Гегель, Шеллинг
5) Бэкон, Декарт

45. Тарихта ең алғаш рет географиялық детерминизмді зерттеген ғалымды көрсет.

1) Гумилев
2) Кант
3) Монтескье.
4) Вольтер.
5) Гердер.

46. Ағылшын физигi, астрономы, математик, классикалық механиканың негізін салушы

1) Августин.
2) Платон
3) Кузанский
4) Ньютон
5) Аристотель

47. Ғылымда ойша тәжiрибе әдiс жүйесі тұңғыш рет пайда болды.....

1) Маркста.
2) Монтескьеде
3) Галилейде
4) Ньютонда
5) Эйнштейнде.

48. «Ғылым философиясы» философиялық бiлiм бағыты ретінде .....пайда болды.

1) көне дәуірде
2) орта ғасырларда
3) Классикалық емес философияда
4) марксизмнiң философиясында
5) қайта өрлеу дәуiрінде

49. Көне грек атомистикасын негізін қалаушысын көрсет.

1) Афродита
2) Демокрит
3) Сократ
4) Кратил.
5) Фидий

50. Әлемдi көне грек ойшылдары ......салды

1) Мифологиялық тұрғыда
2) Діни тұрғыда
3) Елестету арқылы
4) Сенсибильдік тұрғыда
5) Зиялық тұрғыда

51. Әл-Хорезми ғылымға үлес қосты

1) Ол социологияны ғылыми негізде жасады
2) Ол химиялық элементтердiң кестесін ашты
3) Ол кванттық механиканы ашты
4) Ол минералогия негізін қалады
5) Ол математикада-алгебра бөлімін құрады

52. Әлемнiң гелиоорталықты теориясының авторы болып табылады:

1) Аль Фараби
2) Д Аль Бируни
3) Н. Коперник
4) Дж.Бруно
5) Н. Коперник

53. Араб тiлдi ойшылар жасады…

1) Салыстырмалықтар арнайы теорияны
2) Ғылым мен діннің байланысын анықтады
3) Кванттық механиканың теориясын негіздеді
4) Формация теориясын қалыптастырды
5) Жылу динамиканың заңдарын ашты

54. Жаңа заман ғылымының негізін қалаушылар.....

1) Мысыр абыздары мен Шумерлік даналар
2) Конфуций, Лаоцзы, Мэн-Цзы мен Сюнь-Цзы
3) Аль Бируни, М. Вольтер, Ж. Руссо
4) Нострадамус, Августин, Фома Аквинский
5) Коперник, Дж.Бруно. Г.Галилей, И.Кеплер

55. Орталық Азиялық ғалым және астрономиялық зерттеу құралдарымен жабдықталған лабораториясы бар ғалым..

1) Улугбек
2) Омар
3) Ал-Мухди
4) Ал_Муттасим
5) Ал-Мунсар

56. Пұттар танымы мына шығармада берілген:

1) Схоласттардың теологияларында.
2) Монадологияларда Г. Лейбниц
3) «Ақыл» туралы шығармасы Дж Локк.
4) «Әдiс туралы пiкiрлер» Р. Декарт
5) «Жаңа органон» Ф. Бэкон.

57. «Анықталмаған бiлiмнiң» тұжырымдамасын ұсынған:

1) М. Полани П.Фейерабенд Т. Кун К. Поппер
2) Т. Кун
3) П.Фейерабенд
4) М. Полани
5) С. Тулмин

58. Араб тілді ойшылдарың арасынан мына ойшыл минералогия проблемаларымен айналысты:

1) Әл-Хорезми
2) Ибн-Сина.
3) Әл-Бируни
4) Әл-Бируни
5) О. Хайям .

59. Экспериментті жақтаушылар

1) Телеология
2) «Тоғышарлар»
3) Схоласттар
4) ХVII ғасыр философтары
5) Теологтар

60. Сенсуализмді өз жұмыстарында жетiлдiрген ғалым…

1) О. Конт
2) А. Смит
3) Ф. Аквинский
4) Ф. Бэкон
5) Дж . Локк

61. Дүниетаным анықтамасы:

1) жоғарғы болмыстың дүниені жаратқандығын мойындау
2) дүниені танып-білуге болатындығын білдіретін ұйғарымдар қосындысы
3) адамгершіліктік принциптердің жүйесі
4) дүниеге, адамның өмірдегі орнына деген көзқарастар жиынтығы
5) қоғам туралы білімдердің жиынтығы

62. Эмоцианалдық пен рационалдық, фантастикалық пен реалдылық, табиғаттан тысқары араласып жатқан дүниетанымның тарихи формасы:

1) өнер
2) мистика
3) миф
4) философия
5) дін

63. Философияның функциялары:

1) дүниетанымдық, гносеологиялық, әдіснамалық
2) барлық ғылымның ғылымы болып, қоғамдық сананың барлық формаларын басқару
3) қоршаған шындықты ғылыми тұрғыдан түсіндіру
4) мәңгі мен мызғымас туралы абстрактылы теориялар ұсыну
5) ғылыми негізделген практикалық ұсынылымдар беру

64. Философиялық әдістердің ерекше белгісі:

1) жалпылаудың жоғары деңгейінде негізделгендігі, әмбебаптығы
2) нақтылы зерттеулердің белгілі облысында қолданылатындылығы
3) тек қана адамдардың сезімдік іс-әрекетіне бағытталғандығы
4) адамдардың практикалық іс-әрекетінен пайда болатыны
5) теориямен тығыз байланысы

65. Философиялық танымның негізгі бөлімдері:

1) әлеуметтану, мәдениеттану, саясаттану
2) идеология, космология, аңыз
3) софистика, эклектика, догматизм
4) өнертану, лингвистика, шығыстану
5) онтология, гносеология, әдіснама

66. Философиядағы негізгі екі бағыт:

1) Материализм мен идеализм
2) Позитивизм және неокантшылдық
3) Реализм мен номинализм
4) Скептицизм және стоицизм
5) Апологетика және патристика

67. Дүние бір бастамадан турады деп есептейтін философиялық ілім:

1) Конвенционализм
2) Дуализм
3) Монизм
4) Монизм
5) Плюрализм

68. Дүние екі бастамадан турады деп есептейтін философиялық ілім:

1) кондиционализм
2) монизм
3) дуализм
4) плюрализм
5) релятивизм

69. Көп субстанцияны мойындайтын философиялық ілім:

1) конвенционализм
2) дуализм
3) плюрализм
4) пантеизм
5) монизм

70. «Тек қана өзінің бар екенін және өзінің түйсігінің бар екенін белгілі деп мойындап, басқа ештеңеге жол бермейтін (Д. Дидро) философтардың позициясы:

1) Диалектикалық материализм
2) Субъективтік идеализм
3) дуализм
4) Механикалық материализм
5) Объективтік идеализм

71. Материалдық шындықты абсолюттік идеяның өзгеше болмысының формасы деп есептейтін дүниетанымдық позиция:

1) объективтік идеализм
2) дуализм
3) метафизикалық материализм
4) диалектикалық материализм
5) субъективтік идеализм

72. Болмыс мәселесін ең алғаш қойған философиялық мектеп:

1) Милеттік мектеп
2) Афиналық мектеп
3) Атомистік мектеп
4) Пифагорейшілер мектебі
5) Элей мектебі

73. Антикалық философиядағы ойлау мен болмыстың тепе-теңдік идеясы кімге жатады?

1) Антисфенге
2) Горгиге
3) Парменидке
4) Анаксименге
5) Сократқа

74. Апория–бұл:

1) Элей мектебінің өкілі
2) математикалық термин
3) көне оқу орны
4) сұлулық туралы ілім
5) алынбайтын логикалық қиындық

75. Танымдағы эмпирикалық деңгейдiң формасын белгілеңіз:

1) бақылау
2) абстрактциялау
3) пiшiндеу
4) синтездеу
5) дедукция

76. Танымдағы теориялық деңгейдiң формасын белгілеңіз:

1) бақылау
2) модельдеу
3) қабылдау
4) сезiну
5) шағылысу

77. Теориялық танымға жатпайтын ғылыми әдiс:

1) формализация
2) жалпылау
3) тәжiрибе
4) дәрiптеушiлiк
5) абстракциялау

78. Әлемдітану мүмкін еместігі жайлы ілім:

1) адекваттылық
2) агностицизм
3) абстракция
4) алогизм
5) бейiмделу

79. Үлгiлерде таным объектiлерiн зерттеу әдiсi:

1) Прагматизм
2) Модельдеу
3) Монизм
4) Модернизм
5) Монада

80. Ғылымның функциясы болып табылмайтын сала:

1) эстетикалық
2) футуролог
3) әлеуметтiк
4) тiкелей өндiргiш күш
5) мәдениеттi - дүниетану

81. Ғылым философиясы дегеніміз:

1) Эпистемиологиялық пәнаралық синтез
2) сциентизм
3) тәжiрибе мен теорияның бірігуі
4) кризистiк философия
5) табиғи құбылыстардың сипаттамасы

82. Бiрiншi арабтiлдi философтардың арасында Аристотельдің логикалық мұрасына түсіндік берген ғалымды белгілеңіз:

1) Әл-Фараби
2) Әл-Фараби
3) Әл-Баттани
4) Әл-Хорезми
5) Ибн Рушд

83. Эмпирикалық зерттеудiң әдiстерiне жатпайтын сала:

1) салыстыру
2) Формализация
3) Өлшеу
4) Тәжiрибе
5) бақылау

84. Теориялық танымның әдiстерiне жатпайтын бағыт:

1) дедукциялы-гипотетико
2) формализациялар
3) сипаттамалар
4) аксиоматикалығы
5) абстрактiліден нақтыға өту

85. Теориялық таным әдiс болып табылмайтын әдіс:

1) эксперимент жасау
2) индукция
3) ұқсастық
4) дәрiптеушiлiк
5) пiшiндеу

86. Ғылым тiлi ғылыми танымды игеру үшін ең маңызды Галилейдiң табиғат туралы кiтабы қандай тiлде жазылған:

1) математика
2) дүниетанымда
3) философия
4) физика
5) поэзия

87. Таным әдістерін дәстүр бойынша жалғастыра отырып жазған Ф.Бэконның кітабы

1) ЖаңаАтлантида
2) Жаңа Органон
3) Жаңағылыми
4) ғылымның жаңа пұты
5) ғылымға жаңа көзқарас

88. Әлемдердiң шексiздігін ашқан ғалым......

1) Коперник
2) Кеплер
3) Дж. Бруно
4) Галилей
5) Нострадамус

89. Жаңа уақыт философтарының танымдық индукцияә дiсін жасаған

1) Г.Декарт
2) Д.Локк
3) Г.Гоббс
4) Ф.Бэкон
5) Г.Лейбниц

90. Ойшылардың қайсысы ғылыми танымдық әдiстемелiк мәселелерді жүйелi түрде өңдеуiн бастады

1) Бэкон, Декарт
2) Гегель, Шеллинг
3) Кант, Юм.
4) Гоббс, Макиавелли
5) Гельвеций, Дидро

91. Тарихта ең алғаш рет географиялық детерминизмді зерттеген ғалым…

1) Кант
2) Монтескье.
3) Вольтер.
4) Гердер.
5) Гумилев

92. Буддизм дінінің басты бағыты:

1) азап
2) Адам мен өмір арасындағы ақиқат
3) нирвана
4) оятушы
5) көзқарас

93. Ағылшын физигi, астрономы, математик, классикалық механиканың негізін салушы

1) Ньютон
2) Аристотель
3) Кузанский
4) Платон
5) Августин

94. Ғылымда ойша тәжiрибе әдiс жүйесі тұңғыш рет пайда болды.....

1) Маркста
2) Монтескьеде
3) Галилейде
4) Ньютонда
5) Эйнштейнде

95. Көне грек атомистикасын негізіні қалаушы

1) Фидий
2) Афродита
3) Демокрит
4) Сократ
5) Кратил.

96. Әлемдi көне грек ойшылдары ......салды

1) Сенсибильдік тұрғыда
2) Зиялық тұрғыда
3) Елестету арқылы
4) Діни тұрғыда
5) Мифологиялық тұрғыда

97. Әл-Хорезми ғылымға қандай үлес қосты?

1) Ол математикада-алгебра бөлімін құрады
2) Ол минералогия негізін қалады
3) Ол кванттық механиканы ашты
4) Ол химиялық элементтердiң Периодтық кестесін ашты
5) Ол социологияны жасады

98. Әлемнiң гелиоорталықты теориясының авторы болып табылады:

1) Дж.Бруно
2) Н. Коперник
3) Леонардо да Винчи
4) Аль Фараби
5) Аль Бируни

99. Араб тiлдi ойшылар жасады…

1) Жылу динамиканың заңдары
2) Формация теориясын
3) Кванттық механиканы.
4) Ғылым мен діннің байланысын анықтады
5) Салыстырмалықтар арнайы теорияны

100. Жаңа заман ғылымының негізін қалаушылар.....

1) Коперник, Дж.Бруно. Г.Галилей, И.Кеплер
2) Нострадамус, Августин, Фома
3) Аль Бируни, М. Вольтер, Ж. Руссо
4) Конфуций, Лаоцзы
5) Мысыр абыздары